Sistema Terra - Legendado - Ciclo das Rochas e Estruturas - parte 1

33.57k views3251 WordsCopy TextShare
UNIVESP
O tema desta aula é Ciclo das Rochas e Estruturas. O professor Wilson Teixeira explica como ter uma ...
Video Transcript:
a partir desta aula nós vamos fazer a conjunção de conhecimento para que a gente chegue a ter uma visão espacial agora das rochas espacial representação gráfica em mapas geológicos tá então esta aula e a aula seguinte serão aulas de prática Eh vamos dizer assim de conhecimento adquirido né E que eu espero que vocês aproveitem também né ok nós vamos chamar essa aula então Eh de ciclo das rochas e estruturas eu já tinha antecipado um pouco esse assunto na aula passada né e agora nós vamos detalhar um pouco mais este assunto tá então o primeiro ponto
que eu gostaria de revisar com vocês relembrar essa questão da Constituição dos continentes ou melhor da litosfera né Essa calota rígida do planeta né que se fragmenta em placas e que se movimenta né por conta das correntes de convecção no Manto né as rochas principais que aparecem nos continentes expostas são os granitos os guines também essas rochas de for formadas as pilous os basaltos né e as rochas sedimentares né são os principais componentes claro que existem outros constituintes mas esses são os principais e essas rochas elas se expõem de uma maneira eh muito expressiva em
determinadas áreas continentais né abaixo do solo então quando nós temos uma grande área de Exposição de rochas nós chamamos de um escudo então o Brasil tem vários escudos né eh em Geografia física O Escudo Brasil Central O Escudo Atlântico né são elementos eh físicos que caracterizam essas grandes áreas de Exposição de rochas né claro nós temos uma arranjo geológico esse arranjo geológico vai nos dizer se essas rochas se formaram no ambiente marinho né e estee arranjo geológico ele vai ser complicado por conta de deformação né em relação a áreas que sofreram menor deformação ou que
sofreram deformações anteriores então nós podemos classificar essas regiões em termos cronológicos vamos explicar melhor se nós temos uma área primitiva que se consolidou no pré-cambriano em tempos primitivos e depois nós tivemos uma outra atividade geológica Marginal esse ambiente nós vamos poder caracterizar os dois ambientes mesmo que esteja num escudo como aqui no escudo Atlântico tá esse tipo de arranjo tem a ver com o que nós chamamos de ciclos geológicos os ciclos geológicos nós sabemos hoje demoram mais ou menos 150 200 milhões de anos Neste ciclo geológico formam-se oceanos formam-se cadeias montanhosas né e fecham oceanos
também né desaparecem oceanos então o nosso Oceano Atlântico mais 40 milhões de anos ele estará morto né desaparecerá porque ele começará a ser por processo geológico começar a ser encurtado a sua crosta E com isso esseo vai sendo consumido criando novas cordilheiras de montanhas tá é um pouco esse tema que nós vamos praticar Nesta aula né de de maneira geral Então os ciclos geológicos envolvem as três grandes classes de rochas né as rochas sedimentares que vem de um sedimento o sedimento Exige uma área mais alta sofrendo erosão esse material inconsolidado vai sendo transportado pelo vento
pela água rios lagos eh Mares né para áreas mais baixas onde se depositam se acumulam pacotes espessos sofrem um processo que nós chamamos litificação e torna-se uma rocha sedimentar como é que nós chamamos esta Rocha varvito ou ritmito né Eh ambiente lacustre né muito calmo depositando argilas e nos ambientes de degelo um pouquinho mais grosseiro material claro né os eh ritmito ou varvitos né famosos na região do Itu né esse material ele é tão eh eh eh vamos tão original que muitas vezes nós preservamos eh feições eh deste ambiente sedimentar deste ambiente lacuste por exemplo
marcas de onda né como se fosse borda de lagos né E aqui vocês TM um exemplo Espetacular né Depois vocês vão chegar mais perto para observar né marcas de onda petrificadas né de um sedimento né isso a gente vê quando a gente caminha na beira do mar nós vemos a areia né ondulada que são próprias da ondulação da água que que sobe e desce assim por isso aqui então é um registro pétreo né de marcas de onda de cerca de 300 milhões de anos que existia nessa região sedimentos dessa região então é um fóssil né
um fóssil eh marcado em Rocha né Desse material nós chamamos marcas de onda né por outro lado se este sedimento se forma em um ambiente energético ou enérgico perdão né nós teremos cascalhos seixos né sendo cimentados numa matriz né os materiais redondinhos né arredondado significa um transporte né E esta rocha sedimentar recebe o nome de conglomerado é uma outra classe de rocha sedimentar vocês viram isso com o Paulo bogi n as rochas sedimentares então nós estamos Iniciando um ciclo geológico formando rochas sedimentares nos mais variados ambientes pode ser ambiente Continental pode ser ambiente marinho acoso
lagos e assim por diante ok nós temos uma outra classe de rocha muito importante né que é derivado diretamente do manto a rocha ía vocês já conheceram né aquele belo granito né como pórfiro e feudos pato né E que representa uma das dos tipos de rochas magmáticas né e aqui eu tenho um exemplar né algo parecido né o granito com seus pfos de fato potássico Rio né que representa então uma rocha chada em profundidade um granito de derivação primária portanto formado a partir de magma né como é que esse granito aparece à superfície muito simples
A crosta sofre soerguimento lento né a erosão vai aplainando esse relevo e vai expondo o material profundo né de grande profundidade por isso que aparecem rochas eh eh rochas metamórficas rochas íes aparecem e à superfície né criando inclusive o o o relevo as rochas mais resistentes vão sustentar o relevo né de alguns plutos por exemplo né Nós podemos ter rochas ígneas eh grosseiras ou também mais finas né Eh rochas plutônicas ainda né E aqui nós vemos o material escuro né que são as micas que é um é um mineral muito característico de rochas ígneas né
as rochas ígneas se cristalizam segundo uma sequência de cristalização a série de boen temperatura vai diminuindo e nós vamos formando uma série de cristais né Isso é eh provado através de experimentos tá então rochas ígneas vão se formar quando a crosta ou a litosfera se rompe né e o magma acende do manto superior e invade essa crosta ou forma a soalhos oceânicos basaltos né com as pílulas que nós vimos eh na excursão né bom e nós temos o terceiro tipo que é a rocha metamórfica que vocês também conheceram e que são rochas formadas por conta
de pressão e temperatura metamorfismo Regional né pressão e temperatura levam a deformação em profundidade no estado sólido de materiais geológicos sejam eles sedimentares sejam ignos ou sejam outras metamórficas né isto acontece na escala de milhões de anos são raízes de antigas Cordilheiras tá Este é um guin né Nós podemos até se nós esver muito profundo isso aqui começa a fundir né criando migmatitos né E esses migmatitos criam magmas que vão gerar novas rochas ígneas né neste ciclo geológico né claro que as rochas metamórficas elas possuem diferentes intensidades diferentes graus nós classificamos as rochas em função
desse grau de de temperatura de pressão e nós praticamos isso na aula passada nós tínhamos os filitos os xistos os rines recorda-se disso né rochas orientadas né que eh em função do grau metamórfico tornam-se cada vez mais grosseiras este aqui é um micaxisto não sei se vocês percebem o brilho né que são as micas orientadas né significa que nós temos uma pressão convergente gente né Em ambos os lados da Rocha reorientando os minerais desta desta amostra né então são rochas xistos que são vamos dizer assim em termos de grau de metamorfismo grau de metamorfismo mais
fraco do que os guines que estão aqui do lado né então esses três tipos de rochas se reorganizam em função da teona de placas né Eh zonas de colisão claro nós vamos ter rochas metamórficas nós vamos ter fusão nós vamos ter rochas ígneas né incontinentes estáveis que são carregados nesses nessas placas né Nós vamos ter sedimentos rochas sedimentares Este é a forma que o planeta se desenvolve na escala de milhões de anos bilhões de anos exemplos eh muito bonitos interessantes né de desses três tipos de rochas né Chapada Diamantina né os extratos né horizontais são
rochas sedimentares né Eh excep socialmente expostas por conta da erosão criando esses Vales né Essas essas feições muito interessantes né E que seguem um princípio né os princípios que nós chamamos de steno que são do século X né esse italiano que naquela oportunidade já observou que as foras mentares elas se organizam em extratos né os mais antigos estão abaixo e os mais jovens acima né dando a sequência que nós chamamos estratificação né Ou seja a ordem dos extratos né de uma rocha outros exemplos de materiais geológicos rochas ígneas essa Rocha à esquerda um granito né
se nós tivermos uma rocha vulcânica com a mesma composição nós teremos lá do lado direito né que é um riolito né Ela é fina porque ela se cristalizou em superfície o granito é grosso grosseiro porque se cristaliza em profundidade rochas Ignes né revisando também outra coisa muito importante o magma três componentes né um componente residual sólido né uma parte líquida né e uma parte GS aqui está o CO2 né O H2 né que depois será expelido pelo magma né são voláteis né que formarão eh eh oceanos por exemplo né no tempo geológico né então o
magma ao se cristalizar né perde a parte gasosa a parte líquida torna-se sólida e se une a esses minerais prévios gerando o granito ou o riolito ou um andesito ou um Basalto rochas vulcânicas né E essa consolidação essa cristalização eh dos minerais de O magma ocorre segundo uma reação chamada de bowen né que parte de alta temperatura cerca de 1000º C até 600º C o último mineral a se formar é o quartzo né e por isso ele ocupa os interstícios entre os outros minerais aqui está o f spato que é o Anti penúltimo a se
cristalizar os primeiros são os plagioclases de alta temperatura anfibólio aoti está aqui então esta é a sequência de cristalização à medida que o magma chega à superfície e se resfria ele poderá ser de composição basáltica quando ele é pobre em sílica ou ele poderá ser de composição granítica quando ele é rico em sílica magmas basálticos São pouco viscosos e TM possibilidade de percorrer grandes distâncias os derrames basálticos né magmas graníticos ao contrário são magmas muito eh viscosos e portanto eles não eh se distribuem eh em grandes áreas rochas metamórficas as rochas retorcidas significa que nós
temos uma pressão atuando nesse sentido e nesse sentido de forma que as rochas tornam-se deformadas dependendo da posição na crusta em que esta Rocha está sendo deformada o material torna-se eh plástico rígido e ocorrem rupturas acontecem aparecem fraturas podem acontecer falhas que são eh elementos Associados às deformações como nós veremos eh mais adiante então uma rocha ígnea respondendo a pergunta né Ela tem os minerais arranjadas de maneira caótica não há nenhuma eh organização geométrica uma rocha metamórfica tem pressões convergentes e os minerais se alinham né formando um guice né tá como nós vimos né no
campo né quero repassar também mais um outro conceito muito importante e que a gente pratica até hoje já disse para vocês que em sedimentos em rochas sedimentares o mais baixo é o mais antigo o mais novo está acima é o princípio da superposição de camadas né Outra conceito fundamental que é lógico né os sedimentos vão se depositar se acumular numa área deprimida né de maneira horizontal ou subhorizontal se se os lados forem inclinados né princípio da horizontalidade original né E nós temos o princípio das relações de intersecção entre camada geológicas ou seja se nós temos
um elemento que trunca a rocha pré-existente esse elemento seja uma falha ou Dick ele é mais jovem do que a rocha eh previamente formada Esse é um raciocínio lógico né Aqui está um exemplo né Nós temos uma rocha previamente formada invadida por este di ou seja o Dick é mais jovem do que esta Rocha compreenderam tudo bem os três princípios fundamentais que regem a geologia um a outro aspecto né isto baseado em século 1 né Nós temos esta unidade folhelhos né E nós temos esta unidade aqui né invadindo este material né Portanto o granito ele
é mais jovem do que o folhelho tá outro conceito complementar importantíssimo é o que nós chamamos de discordâncias entre ciclos geológicos vejam aqui olha eu tenho este ciclo geológico rochas deformadas invadidas por granitos né ras deformadas esse ciclo se estabilizou a erosão tende a aplainar este ciclo nã e muito tempo mais tarde começam a ser deposição de sedimentos isso nós chamamos de uma discordância geológica Então essa superfície irregular acompanhando o relevo né primário né é chamado de discordância representa um iato eh no nos ciclos geológicos primeiro ciclo o de baixo e o segundo ciclo aqui
Aqui nós temos um outro exemplo né camadas deformadas nã Aqui está a superfície erosiva e o novo ciclo sedimentar ocorre o mais antigo abaixo a camada mais nova acima nã existem situações mais complicadas quando as camadas de baixo do primeiro ciclo são horizontais né E nós temos aqui a interrupção do ciclo né E aqui nós temos uma nova sequência se depositando a única forma da gente detectar Isto é se nós tivermos fósseis aqui e fosses aqui mostrando que tem um iato ah na deposição de desses dois ciclos Então as discordâncias geológicas a ordem dos extratos
a relação entre as rochas que cortam umas ou outras né são elementos que nós utilizamos a fins de correlacionar sequências rochosas mesmo que não estejam contínuas espacialmente né aqui um exemplo real né lá na Escócia então camadas inclinadas Aqui está a superfície erosiva e aqui tá a outra camada significando uma discordância geológica nã E essas discordâncias geológicas vão poder ser perseguidas no ciclo geológico lembra-se que eu comentei com vocês que os ciclos T 150 a 200 milhões de anos então começando lá em cima nós temos um continente eh a beira de um lago ou de
um mar né os sedimentos são depositados erode a crosta e nós vamos tendo a deposição das camadas quem é o mais jovem Aqui Esta camada quem é o mais antigo esta camada lei da superposição dos extratos né esta sequência o zoom sofre deformação nã sofreu deformação vai se tornar Rocha metamórfica xistos filitos né nã sofre deformação E essas deformações geram cordilheiras de montanhas se aqui nós tivéssemos fósseis né os fósseis estão aqui preservadas nas camadas né os fósseis vão estar a 1000 m de altura 2000 m de altura cordilheira Andina né Nós temos fósseis marinhos
né Himalaia nós temos fósseis marinhos mostrando que eram sedimentos de antigos Mares né deformações aqui se formam guines filitos xistos né Essas camadas podem ser rompidas né Eh por conta dessa deformação né isso pode ser depois erodido né criando esse iato né E esse iato depois ele é sobreposto por novo ciclo geológico tá é assim que na Geologia nós vamos organizar o raciocínio né detectando mesmo que as rochas estão deformadas Como era a história geológica né Na próxima aula nós veremos um outro elemento adicional que é a datação dos materiais datação absoluta existem técnicas hoje
para isso e e portanto nós vamos poder marcar no tempo precisamente essas camadas Tá então não só os fósseis Como nessa ilustração nessa prancha Vocês estão vendo né não só os fósseis são importantes para podermos organizar cronologicamente as camadas como também a geocronologia ou seja as datações de minerais eh ou de rochas né através desses elementos nós vamos poder correlacionar sequências distantes centenas de quilômetros até então eu vou verificar que essa unidade que é a mais antiga essa aqui é a mais nova né vamos verificar que essa camada contém fósseis que estão presentes numa camada
distante né esta camada com fósseis é semelhante a esta Então nós vamos poder fazer toda uma extrapolação sobre processos geológicos que atingiram esta camada por exemplo de modo que eliminaram a erosão eliminou esta camada que é da sequência original que não está mais preservada nessa camada Então nós vamos poder fazer ilações sobre o quadro evolutivo deste ciclo geológico nós podemos dividir então a geologia de São Paulo em duas grandes áreas este vamos dizer assim esse embasamento cristalino né Essas rochas primitivas que compõem a crosta né E que aparecem na região litorânea Serra do Mar na
Serra da Mantiqueira no Vale do Paraíba cercanias de São Paulo então São Paulo está situada numa BA bacia sedimentar a bacia terciária de São Paulo e saindo um pouco das imediações de São Paulo nós temos esse embasamento cristalino tá são as rochas cristalinas é um termo e vamos dizer assim vulgar que nós utilizamos mas que representam rochas metamórficas e magmáticas e rumo ao Oeste as rochas sedimentares que são a borda de uma das grandes bacias sedimentares continentais que é a bacia do Paraná ela se expõe até o sul do país Paraná Santa Catarina Rio Grande
do Sul Argentina e Uruguai né E lá também aparecem rochas vulcânicas n muito importantes eh porque elas representam geologicamente o início da formação do Oceano Atlântico né e elas respondem também pela terra roa muito importante paraa agricultura né E até pela excelência dos vinhos lá do sul do país né Terra Roxa ela é importante para cultivo né para para agricultura né então este é um mapa geológico ou seja uma representação cartográfica das unidades geológicas utilizando aqueles preceitos que eu apresentei para vocês eh organização dos extratos o mais jovem acima o mais baixo o mais antigo
rochas ígneas rochas metamórficas né E nós vemos aqui o escudo Atlântico o leste Paulista com rochas metamórficas e rochas ígneas né que são cobertas por sedimentos bacia de São Paulo bacia do Paranaíba né aqui fica a Serra da Mantiqueira a Serra da mar a Serra do Mar aqui né aqui a planície Costeira com sedimentos jovens e aqui vocês vem uma área muito grande oeste paulista que representa essas cores né daqui até o amarelo representam a bacia sedimentar do Paraná imagine Como folhas de papel o amarelo uma folha de papel que está depositada sobre o verde
o verde está por baixo a erosão quando atinge o amarelo aparece a rocha de baixo todos conseguem entender o raciocínio né abaixo do verde nós temos essa camada roxa e abaixo do roxa nós temos essa camada vermelha qual é a situação então que nós temos aqui nós temos uma bacia sedimentar uma bacia sedimentar Abaixo estão as camadas vermelhas depois nós temos a camada roxa depois nós temos a camada verde e Finalmente nós temos a camada amarela todos conseguem observar espacialmente que a camada amarela está por cima tudo bem né então significam rochas sedimentares depositadas Originalmente
de maneira horizontal né É o princípio da superposição dos extratos né esta mais antiga e esta mais nova Então esta aqui é uma parte da chamada bacia do Paraná né então representa um ciclo geológico em que a crosta desceu e os mares adentraram né e depositaram esses sedimentos n
Related Videos
Sistema Terra - Legendado - Ciclo das Rochas e Estruturas - parte 2
23:00
Sistema Terra - Legendado - Ciclo das Roch...
UNIVESP
6,149 views
Sistema Terra - Legendado - Rochas Ígneas - parte 1
27:35
Sistema Terra - Legendado - Rochas Ígneas ...
UNIVESP
70,625 views
Sistema Terra - Legendado - Rochas Metamórficas - parte 1
25:18
Sistema Terra - Legendado - Rochas Metamór...
UNIVESP
50,669 views
Sistema Terra - Legendado - Rochas Sedimentares - parte 1
25:22
Sistema Terra - Legendado - Rochas Sedimen...
UNIVESP
70,037 views
😮ЗЕЛЕНСЬКИЙ такого не чекав від МЕРЦА! Гляньте, що відбулось прямо під час зустрічі.УВАГА НА РЕАКЦІЮ
8:42
😮ЗЕЛЕНСЬКИЙ такого не чекав від МЕРЦА! Гл...
24 Канал
106,826 views
Пол Ньюман | Безмолвие пустыни: всадники приближаются!
1:45:48
Пол Ньюман | Безмолвие пустыни: всадники п...
Мировые фильмы
207,403 views
💥ЛУЦЕНКО: обшуки у квартирі Портнова - ЗНАЙДЕНЕ ШОКУВАЛО ВСІХ! Банкова почала полювання на компромат
47:24
💥ЛУЦЕНКО: обшуки у квартирі Портнова - ЗН...
Телеканал Прямий
444,388 views
ПОЧЕМУ МЫ УБЕГАЕМ ИЗ НОРВЕГИИ ❗ ПОЧЕМУ ОБ ЭТОМ ВСЕ МОЛЧАТ ❓ 3 ГОДА ВПУСТУЮ..
40:22
ПОЧЕМУ МЫ УБЕГАЕМ ИЗ НОРВЕГИИ ❗ ПОЧЕМУ ОБ ...
Одесский Бродяга
272,194 views
Rocha Magmática, sedimentar e metamórfica. ( Aula mole em prova dura, tanto bate até que fura).
13:38
Rocha Magmática, sedimentar e metamórfica....
Fora de Sala
63,147 views
Sistema Terra - Legendado - Rochas Metamórficas - parte 2
25:48
Sistema Terra - Legendado - Rochas Metamór...
UNIVESP
19,917 views
Geografia pro Enem - Tipos e Ciclo das Rochas - Geologia
16:03
Geografia pro Enem - Tipos e Ciclo das Roc...
Prof Silvester Geografia
174,739 views
ХОДОРКОВСКИЙ против ПАСТУХОВА: Пойдет ли Путин в последний бой. Готова ли Украина терять людей?
47:00
ХОДОРКОВСКИЙ против ПАСТУХОВА: Пойдет ли П...
Ходорковский LIVE
117,192 views
Historia registrada nas rochas | Terra Viva #2
28:05
Historia registrada nas rochas | Terra Viv...
Origens NT
144,414 views
Sistema Terra - Legendado - Rochas Ígneas - parte 2
33:09
Sistema Terra - Legendado - Rochas Ígneas ...
UNIVESP
28,693 views
НАВІЩО ПУТІНУ МАСОВІ ОБСТРІЛИ ТА ЯКІ РАКЕТИ ДОСТУПНІ УКРАЇНІ | Підсумки з Черником
24:27
НАВІЩО ПУТІНУ МАСОВІ ОБСТРІЛИ ТА ЯКІ РАКЕТ...
Армія TV – Військове телебачення України
25,680 views
Ciclo das rochas e estruturas (Aula 9, parte 1)
27:45
Ciclo das rochas e estruturas (Aula 9, par...
Canal USP
2,518 views
Sistema Terra - Legendado - Rochas Sedimentares - parte 3
27:15
Sistema Terra - Legendado - Rochas Sedimen...
UNIVESP
15,396 views
Inside the V2 Nazi Wonder Weapon
19:21
Inside the V2 Nazi Wonder Weapon
Blue Paw Print
756,258 views
Путін погодив умови. Відмова від НАТО і зняття санкцій. Зеленський назвав кінець війни. Інсайд
20:24
Путін погодив умови. Відмова від НАТО і зн...
Микола Давидюк
156,314 views
Sistema Terra - Legendado - Rochas Ígneas - parte 3
26:53
Sistema Terra - Legendado - Rochas Ígneas ...
UNIVESP
17,050 views
Copyright © 2025. Made with ♥ in London by YTScribe.com