Life in Syntropy

Voor wie op een plaats als deze woont is het verlies ervan een schok Zo’n verlies is traumatisch, begrijp je? Wanneer je over het regenwoud vliegt en naar beneden kijkt dan zie je de diversiteit voor je, de vlinders, de papegaaien… Elke antieke beschaving is uitgestorven om dezelfde reden: uitgeputte grondstoffen. En we maken dezelfde fout.

Als we onze visie veranderden en de natuur als grote bondgenoot en inspiratie erkenden dan zouden we ons echt anders kunnen gedragen tegenover de aarde. Iedereen weet dat landbouw een van de schadelijkste activiteiten voor het milieu is. Maar de kennis en de technologie voor alternatieven bestaat.

Voor mij is boslandbouw een natuurlijk systeem. In mijn ogen staat het regenwoud als model. De structuur van een regenwoud zorgt voor weelde.

Niet veel mensen weten dat agro-ecologie een hoofdrol speelt in de strijd tegen klimaatverandering. De wetenschap heeft vooruitgang geboekt om het concept boslandbouw in de praktijk om te zetten. We kunnen boslandbouw omschrijven als elk systeem dat bosbouw met landbouw of veeteelt combineert.

Tien jaar geleden bestonden er niet veel films over boslandbouw en we besloten op zoek te gaan naar voorbeelden om te filmen en om uit te leren. Tussen onze vele fantastische ervaringen sprong er één echt uit: de syntropische landbouw van Ernst Götsch. Leven van het woud, er voedsel in produceren, ik kan je tonen hoe dat werkt.

Agenda Gotsch presenteert Leven in syntropie Syntropie, het tegenovergestelde van entropie, is een proces van eenvoud naar complexiteit en Ernsts manier van boeren volgt dezelfde logica, want alle interacties dragen bij tot een positieve energiebalans in het systeem. Een van Ernsts karakteristieken is dat achter zijn manier van boeren een heel verfijnde reeks principes schuilt. Het is een combinatie van wetenschappelijke kennis, praktische kennis en inzicht van iemand die al op 3 jaar aan landbouw deed Hij is er in geslaagd om z’n werk zo te systematiseren dat zijn principes overal kunnen overgenomen worden, los van het klimaat, de grond en de oppervlakte.

We zochten naar voorbeelden. In Brazilië ontmoetten we Juã en Rômulo, twee van Ernsts studenten die een systeem verspreiden voor intensieve tuinbouw gecombineerd met bosbouw, toegepast op gedegradeerde bodems. Wanneer we hun land nu zien, lijkt het op een kleine oasis midden in een gebied dat geleden heeft onder mijnbouw en branden.

We moesten een succesvol regeneratief systeem vinden. Het moest productief en rendabel zijn, omdat duurzaamheid economisch, sociaal en milieugericht moet zijn. Het doel van ons werk is om de grond te herstellen dankzij tuinbouw en fruitteelt.

De sleutel is vegetatiesuccessie in combinatie met tussenruimte en verschillende lagen doorheen de jaren. Daarbij komt het snoeien van de bomen, zoals bananen- en fruitbomen. Dat de grond steeds met organisch materiaal bedekt wordt door het snoeien is een hoogtepunt van Ernsts werk.

Ik had zoiets nog nooit gezien. Onze landbouw moet efficiënt worden, zodat we voedsel kunnen produceren en tegelijk de bodemvruchtbaarheid herstellen, aan de markteisen voldoen en ook gelukkig zijn. Dat is het idee.

Dit gebied is 2,5 jaar oud. Het systeem produceert zijn eigen organisch materiaal door het snoeien. Ik moet geen organisch materiaal van buitenaf gebruiken.

Er gaat geen energie verloren. Hier gaat de meststof niet verloren, in tegenstelling tot traditionele landbouw, al dan niet organisch. Als we meststof gebruiken, veranderen we 1 in 500.

Ik bedoel, niet wij, maar boslandbouw doet dat. Van 1 naar 500. Bij traditionele landbouw, bio of niet, geven we 1 en krijgen we misschien 0,3 terug.

Na een tijd moeten we 2 geven om hetzelfde resultaat te bereiken, omdat dat het levensproces niet ten goede komt. Hier halen we voordeel uit de dynamiek van het bos, de motor die de aarde aandrijft, zodat die kan ademen en leven voortbrengen, dankzij boslandbouw. Bij de oogst zal de bodem beter zijn dat in het begin.

Dat is mijn droom. Laten we bossen aanplanten en hen beheren om te tonen dat een bos creëren voedsel oplevert en dat het bos voedsel oplevert. Ik stond versteld van die nieuwe wereld aan mogelijkheden om woorden rond ecologie in daden om te zetten.

Er bestaan talloze mogelijkheden, want eens we begrijpen hoe natuurlijke successie werkt en het combineren met voedselproductie, de natuurlijke technologie van onze planeet, dan gaan we deel uitmaken van het aardse mechanisme. Ons werk op dat mechanisme afstellen, dat is Ernsts werk. Hij heeft de dynamiek van het bos begrepen en hij laat de voedselproductie werken op de motor van onze planeet.

Dat is het werk van weelde en dat is de weg die naar weelde leidt. Zo weet ik dat ik op het juiste spoort zit: Werken om gebieden te creëren waarin de mens steeds betrokken blijft in plaats van gebieden die steeds tegen de mens moeten worden beschermd. Daarvoor leggen we hier de basis.

Bij ander experiment, in een heel andere context, is een ondernemer betrokken die voor de uitdagingen staat van massaproductie in de buurt van São Paulo. Het gaat over een bioboerderij met de structuur van een bedrijf die een onderzoeksproject in de praktijk brengt in diverse biotopen, geschikt voor grootschalige gebieden. Aan deze kant hebben we biobomen voor hout geplant, zonder acht te slaan op het organisch materiaal op de grond.

De mulchlaag die Ernst gecreëerd heeft, maakt een enorm verschil. Dat systeem is 6 maanden ouder dan dit hier. Het ziet er veel beter uit, hoewel het jonger is.

Het project vindt plaats op erg zanderige grond die heel gevoelig is voor degradatie. Toen ik Ernst vertelde dat ik dit perceel had gekocht, vertelde ik hem dat de grond arm en te zanderig was. Hij antwoordde dat arme grond niet bestaat.

Kijk naar wat we op 18 maanden hebben verwezenlijkt, het is ongelooflijk. Zie je het? Het is geen zand meer.

Het heeft duidelijk structuur ontwikkeld. Voor bodemonderzoekers is dat fascinerend. Ik heb agro-ecologie, oftewel herstellende landbouw, vele jaren bestudeerd.

Ik heb ook boerderijen, tuinen en velden bezocht. Maar hier bij Fazenda da Toca zag ik het voor het eerst op grote schaal. Ik was erg onder de indruk.

Momenteel staan het milieu en de economie voor grootschalige uitdagingen. We moeten dus ook naar grootschalige oplossingen zoeken. In de voorbije 7 jaar is syntropische landbouw aangepast aan grote oppervlaktes.

De principes zijn dezelfde. De uitdaging is om systemen te ontwerpen waarin machines geïntegreerd kunnen worden. Dit project is het resultaat van Ernsts en mijn jarenlange werk.

Deze landbouw is meer gebaseerd op het proces dan op de input. Het ontwerp en het onderhoud vervangen meststoffen en zelfs irrigatie. Het kost niet meer dan gebieden die met herbiciden besproeid worden.

Maar het grote voordeel bij ons is dat we leven scheppen en niet vernietigen. Het verschil is enorm, omdat je het ziet aan de bodemstructuur, de vruchtbaarheid, en het waterbergend vermogen. Ik denk dat het typisch Ernst is om de vijand, in dit geval het gras, te kunnen doen samenwerken met het systeem.

Laten we geen grondstoffen zoeken, maar ze bijmaken. Dat is syntropie. Voor Ernst is snoeien de motor achter de transformaties.

Het snoeien stimuleert het metabolisme van het systeem om zo efficiënt mogelijk te werken en zo de grondstoffen steeds te vermeerderen. Dat is een principe van syntropie. Snoeien biedt verschillende voordelen.

Het verhoogt de werking van de wortels door de mycorrhiza te veranderen. Een gevolg van het nieuwe metabolisme is de productie van gibberellinezuur, zodat de plant groeit. De nieuwe groei versterkt hun symbiose met bacteriën en schimmels, wat leidt tot de productie van voedingsstoffen.

Door dit proces wordt het veld vruchtbaarder. Snoeien heeft een derde invloed op planten. Er is meer fotosynthese bij gesnoeide planten dan bij ongesnoeide.

Meer fotosynthese betekent meer opname van koolstof en ook meer opname van zonlicht, wat de omgeving doet afkoelen. Een koelere omgeving betekent meer water. Dat is geweldig nieuws.

Mensen willen een machine uitvinden om koolstof op te nemen, maar nee, we hebben al een fantastisch productief systeem dat een grote hoeveelheid koolstof opneemt. Daarnaast produceert het voedsel, hout, wat we maar willen. Het stimuleert biodiversiteit en maakt van landbouw waardig werk.

Wat jullie doen is buitengewoon. Als we een leider van een groot bedrijf naar Fazenda da Toca zouden sturen, dan zou die zich realiseren dat de mensen hier machines gebruiken en eucalyptus planten! Dit kan een gunstige verandering teweegbrengen, systemen, paradigma’s en ondoordachte overtuigingen een nieuwe richting geven.

Ik was erg onder de indruk, omdat ik van mijn boerderij leef. Ik moet mijn producten verkopen. Als ik niet verkoop, kan ik niet leven.

Ik kon niet inzien hoe ik aan niet-conventionele landbouw kon doen. In de workshop leer ik dat het wel mogelijk is. Er gebeuren hier dingen die ik in mijn mooiste dromen niet voor mogelijk hield.

Er wordt over nagedacht, maar er is meer. Het is niet alleen een ideologie. Het wordt in de praktijk omgezet.

Dat hebben we gezien. Laten we met regeneratieve praktijken komen, die verder gaan dan duurzaamheid. Laten we een positieve impact hebben.

Hier kan je een referentie van maken. Deze boerderij heeft een voorbeeldfunctie. Je kan zeggen: “Ik ben Fazenda da Toca en het is mogelijk.

” Als op zo’n korte tijd de mensen van Brazilië en Fazenda da Toca dat allemaal hebben ondervonden, Stel je dan eens een boerderij voor die al 40 jaar zo wordt beheerd. We kochten deze boerderij in 1984. Ze had toen de bijnaam de dorre aarde.

De boerderij was volledig ontbost door de vorige eigenaar, die een houtzagerij had. Mijn grootste uitdaging in het begin was de droogte en de sterke wind. Dus begon ik te planten volgens de dynamiek van natuurlijke successie.

Maar de grote verandering kwam enkele jaren later. Naarmate de bomen groeiden, begon ik hen uit te dunnen en andere snoeide ik. Dat was het keerpunt.

Het heeft alles veranderd. Ernst heeft 500 hectaren herbebost en vandaag wordt zijn boerderij beschouwd als een van de meest vruchtbare en biodiverse delen van het Atlantische Woud. Dankzij herbebossing is de temperatuur gedaald en is het klimaat drastisch veranderd.

De bodem is volledig veranderd. In 2015 konden we voor de eerste keer luchtopnames van Ernsts boerderij maken. Dat was heel indrukwekkend, want als je het enorme bos daar beneden ziet kan je moeilijk geloven dat het een hoogproductief gebied is.

En toch is het zo! Daar produceert hij ook een van de beste en duurste cacaobonen ter wereld. De laatste jaren heeft de boerderij een impact gekregen op de dynamiek van het bos.

Het microgebied is er dus door beïnvloed, wat de neerslag doet toenemen. Doorheen alle 17 rivieren loopt nu het hele jaar water, zelfs in de droogste periodes. Mensen zouden zich kunnen verzoenen met de planeet door zich nuttig te leren maken en opgenomen te worden in het systeem, maar dat hebben we niet door.

We zijn er blind voor, omdat we ons afgesneden hebben van het leven op onze planeet met de gedachte dat wij het intelligentst zijn. We zien niet in dat we slechts deel uitmaken van een intelligent systeem.